Nokre tekstar treff deg midt i solar plexus – du kjenner det fysisk. Medan andre berre gjer at du blir så oppslukt at du gløymer at du i det heile tatt bur i ein kropp. Det er eigentleg unødvendig, rett og slett banalt, å skrive at Anne Grete Preus er ein av våre aller største norske artistar: ein glimrande komponist, strålande gitarist, særeigen vokalist, og med eit band som består av dei beste av dei beste – men det eg kan kome til å nemne inntil det kjedelege, er at først og fremst er ho genial, kanskje nesten utan sidestykke, som tekstskrivar.
Kl 2130 ønskjer endeleg festivalsjef Mats Aronsen publikum velkomen, og Preus og bandet kjem på scenen. Rett på første låt. «Kjærlighet er et sted å feste blikket», syng ho ut til publikum, og dermed er både blikkontakten og kjærleiksrelasjonen til publikum oppretta. Ho får ein varm velkomst, frå eit varmt publikum, ein varm julikveld mange tek med seg som eitt av sommarens varmaste minne – og det seier jo ikkje så reint lite.
Preus sjølv verkar nesten litt overvelda når ho, etter dei to første låtane, ønskjer oss velkomne. Ho seier ho har sett fram til konserten med spenning, og lagt opp til eit spesielt repertoar fordi det er ein sterk stad å spele. Og så tek ho oss med vidare inn i sitt enorme musikalske landskap , med «Vær hos meg», «Kjøpmannen» og «Hiroshima», dei to sistnemnte med så mektige instrumentalriff at vi nesten kjenner elektrisiteten i lufta og ser tekstane skrivne på himmelen.
Anne Grete Preus er ikkje av den aller mest pratsame typen – det er ikkje så mykje smalltalk frå scenen i kveld. Og like godt er det, for desse tekstane står så utruleg godt åleine at eg tenkjer at «det kan i grunnen ikkje vere så mykje meir å seie». Etter opprørande, flerrande og dystre «Hiroshima», som sjølvsagt fører tankane til den pågåande krigen i Gaza, går vi direkte inn i lindrande, håpefulle «Fryd». «Fryd ligger ligger og venter på deg Rundt neste sving, Om svart lengsel vet fryd ingen ting. Fryd ligger og venter på deg bak neste dør…» Ja, vi får tru at det er slik.
Eg sit og tenkjer på kor fundamentalt forskjellig denne konserten er frå Bjørn Eidsvåg sin konsert på Arendal kirkegård i fjor. Samtidig står desse to svært ulike artistane fram med store likskapar for meg. Kva er det dei begge syng om, kva fortel tekstane meg? Jo, at det er komplisert å vere menneske. Og det gir ei slags trøyst, for oss vaksne menneske som har levd ei stund, med kvar vår bagasje av ulik vekt, omfang og kulør, å høyre at jo, det er verkeleg slik. Livet. Komplisert, men ikkje umogeleg. Vanskeleg, men ikkje håplaust.
Frå den siste plata si, som Preus karakteriserer som ei gitarplate, introduserer ho låta «Song til Aurora» som kjernen. Aurora var den romerske gudinna for framtida, og dette er Preus sin song til ungdommen. Her møter vi Preus på sitt mest geniale som tekstforfattar:
«Tiden går i uniform
Befri den
Riv stripene bort, plukk stjernene av
Og sett dem tilbake på himmelen»
Publikum får klar beskjed frå Preus: «Neste gang jeg kommer til Arendal så kan dere det refrenget!». Message taken. Dette publikumet kjenner sin Preus, og er med på alt ho foreslår. Og vi er som smør, for Preus fortel oss at vi er vakre å sjå på, og at det er ei sterk oppleving å vere her, på denne staden, og spele for oss. Og det skjønar og trur vi på at ho verkeleg meiner, for det kjenner vi jo. Så følgjer ein rolegare sekvens, og det er berre å flyte med i denne brisen av vellyd som Preus og bandet skapar. «Lav sol, høy himmel», «Ønske», «Ro meg over» – korleis går det an å lage slike melodiar, slike arrangement, slike tekstar? Det må vere lov å snakke om ei gudegåve, ettersom vi no ein gong er på vigsla grunn – så får det heller vere opp til kvar enkelt å finne eit anna ord på dette fenomenet, dersom det kjennast betre. Eg veit ikkje korleis eg skal skildre det med andre, betre ord. «365» («husk det folkens, 365 doser dagslys!») blir understreka av noko som kan opplevast som 365 soler frå scenen, retta mot publikum. Det må nemnast at lyssettinga er lekker i kveld – lysmeister gjer ein, bokstaveleg talt, strålande jobb. «Månens elev» – wow, vi flyt av garde på ei rosa sky trass i skyfri himmel, spontane taktklapp løftar «Jeg er en by» heilt frå starten, og så, den siste låta: «Når himmelen faller ned», som mange vil kjenne best som «Det snør», Preus kommenterer: «Her kommer noe som nesten må sies å vere en liten uforskammethet, men dette må jo være den ultimate feriesangen», og frå no av er vi nok fleire som kjem til å ha den assosiasjonen til låta. Publikum reiser seg for Preus og bandet med ein gong dei siste tonane flyt ut i lufta, og Preus kjem tilbake og gir oss «Sommerfuglvinger», bokstaveleg talt. Så gir vi oss på heimvegen, ut i nattemørket som har kome heilt utan at vi har merka noko til det, nokre stille og i eigne tankar, medan andre småpratar og deler tankane med kvarandre. Mange magiske augeblikk rikare. «Takket være et vindpust fra en sommerfugls tilfeldige vingeslag».
Solhelsing frå Torunn Charlotte 🙂
Foto: May Elin Aunli
